SKĐS - Đơn giản, dễ thêu, cần sự
kiên nhẫn hơn là khéo léo, thành phẩm đẹp mắt mà lại hợp với túi tiền…, tranh
thêu chữ thập vì thế ngày càng trở nên hút khách. Dù được cảnh báo ảnh hưởng đến
sức khỏe người tiêu dùng như có thể mắc các bệnh về mắt, về xương khớp, đau dây
thần kinh tọa, đau lưng do ngồi nhiều, nhiễm các chất độc từ mầu nhuộm, phẩm mầu
trên vải, trên chỉ thêu… Nhưng kì lạ rằng loại tranh này vẫn đang khiến nhiều
người “phát sốt”.
“Vẹo người” vì “nghiện”
thêu
Song hành với quá trình hình
thành và phát triển của đất nước, nghề thêu tranh tay truyền thống cũng trải
qua những khúc thăng trầm theo từng giai đoạn lịch sử, nhưng cho đến nay, với
giá trị văn hóa, nghệ thuật của mỗi bức tranh thêu tay luôn khiến nhiều người
trân trọng, gìn giữ. Nhưng hiện nay, trên thị trường, sự du nhập của loại hình
tranh thêu chữ thập đang “gây bão” với các chị em . Tranh thêu chữ thập rất đơn
giản, ai cũng có thể thực hiện được chỉ với 10 phút đọc hướng dẫn, bởi vải thêu
đã có dập lỗ sẵn, lô thêu đã được lập trình thiết kế theo các mẫu cố định, màu
chỉ cũng được đánh số, in màu sẵn lên vải. Và người thêu chỉ cần dò tìm chỉ màu
theo bảng hướng dẫn, rồi đưa mũi kim theo hình chữ X. Sau khi thêu xong chỉ cần
giặt sạch, phơi khô, đưa ra tiệm, đóng khung, phun nhũ màu lên là hoàn thành
thành phẩm đáng “tự hào”. Chính sự đơn giản hóa mọi khâu thực hiện nên bất kể
ai muốn cũng có thể tự tạo cho mình một bức tranh cho riêng mình “làm ngơ” đi
những nguy hại có thực tới sức khỏe con người dù được cảnh báo khá nhiều.
Tình cờ được bạn giới thiệu, chị
Nguyễn Hồng Nhung, 28 tuổi ở 834 Bạch Mai, Hà Nội được tiếp cận với thể loại
tranh thêu chữ thập đang “làm mưa, làm gió” trong giới văn phòng, thậm chí cả
những người đã ở tuổi lên chức bà nội, bà ngoại. Như nhiều chị em khác, chị
Nhung cảm thấy rất dễ chịu khi ngồi thêu, mọi mệt mỏi, stress trong công việc
dường như biến mất theo đường kim mũi chỉ. Chị miệt mài đến mức tranh thủ lúc
con ngủ, ngồi thêu đến tận 2 - 3h đêm. Kết quả sau gần 5 tháng cặm cụi, chị
hoàn thành 4 bức tranh thêu tứ quý hoa, nhưng cũng là lúc chị phát hiện cái
lưng đau “đứng không đứng nổi, ngồi không ngồi nổi”, chỉ có nằm nghỉ là dễ chịu.
Đã gần 55 tuổi, chỉ ở nhà chăm chồng
chăm con nên chị Đặng Huyền Anh (phố Bà Triệu) là “tỷ phú” thời gian. Từ ngày
tiếp cận với những bức tranh thêu chữ thập, chị trở nên bận rộn hẳn. Đã gần 55
tuổi, mắt chị không còn tinh tường nữa nên để thêu được tranh, chị phải đi đo mắt
kính với độ cận 1 điốp. Sau gần 3 tháng mải miết với đường kim mũi chỉ, 2 bức
tranh to đẹp đã ra đời, nhưng chị lại thấy mắt cứ mờ đi, nhìn vào bức tranh
thêu thứ 3 cứ nhòe nhoẹt, chị đi đo lại mắt thì mắt chị đã tăng thêm 1 điốp nữa.
Sau khi hỏi bệnh và thăm khám,
ThS Nguyễn Vũ, Khoa Phẫu thuật thần kinh, Bệnh viện Việt Đức kết luận: Chị Huyền
Anh bị đau lưng do tư thế ngồi gây vẹo cột sống, co cứng cơ cạnh sống. ThS Nguyễn
Vũ phân tích: Khi ngồi lâu ở những tư thế không thích hợp (cúi nhiều, người
vặn vẹo...) khối cơ cạnh sống sẽ phải căng lên để giúp cột sống giữ cân bằng cho
cơ thể, quá trình này kéo dài làm cho khối cơ cạnh sống căng cứng liên tục. Sự
căng cơ liên tục này gây ra hiện tượng như hiện tượng chuột rút ở chân, nó làm
cột sống cong vẹo theo và gây ra biểu hiện đau thắt lưng, đôi khi còn gây biểu
hiện chèn ép rễ thần kinh ở lỗ ghép gây đau tê chân. Vì vậy, ThS Nguyễn Vũ
khuyên chị Huyền Anh tạm xa rời những bức tranh thêu chữ thập mà chị rất yêu
thích.
Nhiều trường hợp khác cũng do tư
thế ngồi quá lâu gây chèn ép vào hệ thống tĩnh mạch ở vùng tầng sinh môn, cản
trở lưu thông máu ở vùng tầng sinh môn. Ngoài ra, việc nhịn đại tiện, nhịn uống
nước một cách thường xuyên là nguyên nhân dẫn đến táo bón. Do việc luôn phải gắng
sức khi rặn để tống phân ra ngoài tạo sức ép lên hệ thống tĩnh mạch, làm hệ thống
này giãn ra và gây bệnh trĩ.
Dù thêu tranh như “tra tấn” là vậy
nhưng điều kì lạ rằng các chị em, các mẹ tâm sự rằng vẫn rất “ham”, đang thêu
quen tay mà dừng thì cứ “ngứa ngáy”, khó chịu bứt rứt như lên “cơn nghiện”…
“Điếc không sợ súng”
Hiện trên thị trường có nhiều cơ
sở buôn bán tranh thêu chữ thập, điều đáng nói là hầu hết các cơ sở này đều
không có chứng nhận chứng minh nguồn gốc, chất lượng của sản phẩm. Một nhân
viên bán hàng tại một tiệm chuyên về tranh thêu chữ thập trên đường Nguyễn Chí
Thanh thản nhiên nói: "Tranh thêu chữ thập đều có xuất xứ từ Trung Quốc, cửa
hàng của tụi em bán đều là của công ty, có giấy chứng nhận đảm bảo chất lượng
đàng hoàng không như các loại trôi nổi trên thị trường, chị cứ an tâm".
Tranh thêu chữ thập được bày bán
tràn lan, ngay ở các cửa hàng có tên tuổi, với giá thành rẻ, mẫu mã đa dạng, thỏa
mãn nhu cầu của người mua thuộc mọi lứa tuổi. Dù được các chuyên gia cảnh báo về
nguy cơ nhiễm độc khi sử dụng, nhưng tranh thêu chữ thập vẫn đang “hút hồn” nhiều
chị em, từ các cô bán hàng ở chợ, nhân viên văn phòng đến các bạn học sinh,
sinh viên.
Hiện trên thị trường đa phần
là sản phẩm không có nguồn gốc sản xuất. Chỉ thêu thuộc nhóm vật liệu dệt
phải qua kiểm tra chất lượng theo quy định của Bộ Công thương vì có khả năng chứa
phẩm màu azo (chất thuộc danh mục cấm) và formandehyt (chất có nguy cơ gây dị ứng,
ung thư nếu tiếp xúc nhiều). Còn mẫu vải tranh chữ thập được làm cứng hơn so với
vải bình thường bằng hóa chất. Các hóa chất này rất độc hại đối với người thường
xuyên tiếp xúc trực tiếp.
Cũng theo các chuyên gia, với
thói quen cắn chỉ, mút chỉ khi thêu sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm các chất có hại
có trong chỉ thêu. Ngoài ra, người thêu tranh chữ thập còn có nguy cơ mắc các bệnh
về mắt khi thêu tranh nhiều giờ liền, đau cột sống vì ngồi nhiều một chỗ…
Khi được hỏi vì sao biết là hàng
Trung Quốc nhưng vẫn bán, chị Hương -chủ cơ sở tranh thêu tay Hướng Hương(chợ
nhà xanh) lý giải: “Dù là hàng Trung Quốc, nhưng đến nay vẫn chưa có một kết luận
nào từ các cơ quan chức năng rằng nó độc hại cả, khách hàng chuộng, lời lãi nhiều
thì mình lấy về bán thôi”.
Theo ThS Trần Thị Thu Dung, Giám
đốc Trung tâm thí nghiệm Dệt may (Viện Dệt may): Các amin thơm gây ung thư
có thể giải phóng ra từ thuốc nhuộm azo là các chất bị cấm có trong vải. Còn
formandehyt cũng được xem là chất có nguy cơ gây ung thư, dị ứng cho người sử dụng.
Cả hai chất này đều được Bộ Công Thương quy định là phải kiểm tra đối với các mặt
hàng dệt may theo Thông tư số 32/ 2009/TT – BCT. Theo đó, các sản phẩm dệt may
được sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh trên thị trường Việt Nam đều phải thực hiện
việc kiểm tra chất lượng trước khi lưu thông trên thị trường. Tuy nhiên, bà
Dung cũng nhấn mạnh, hiện chưa có bất cứ đơn vị nào nhập khẩu mặt hàng tranh
thêu chữ thập có chứng nhận kiểm nghiệm chứng minh đạt tiêu chuẩn các chỉ tiêu
trên. Điều nay có thể gây mất an toàn cho người tiêu dùng. Bởi khi thêu, người
sử dụng tiếp xúc với vải, chỉ thêu rất lâu. Thậm chí có những người còn mút, vuốt
chỉ thêu để xâu kim, hay sử dụng tranh thêu vào các đồ dùng gia đình như gối,
chăn, khăn...
Nguồn: http://vietnamnet.vn/vn/doi-song/nguy-co-nhiem-doc-vi-theu-tranh-chu-thap-130612.html
Tác giả: Tố Như
ư